एमभीपी भिडियो सम्प्रेषणमा नयाँ फड्को

कल्पना गर्नुहोस् त, कुनै एक ठाउँमा बसेर तपाईंले विश्वका फरकफरक स्थानमा रहेका फरक व्यक्तिसँग एकैचोटी भिडियोमार्फत नै कुराकानी गर्न पाउनुभयो भने कस्तो अनुभव होला ? कल्पनाका लागि छोडिएको यो विषय त्यति नयाँ भने होइन । स्काइप र गूगल भिडियोले यसलाई सम्भव बनाएको छ । स्काइपले तीनजना र गूगल भिडियोले पाँचजना व्यक्तिसँग एकैपटक कुराकानी गर्न सक्ने सुविधा ल्याइसकेको छ । तर, एकैपटक १६ जना व्यक्तिसँग कुराकानी गर्न पाउने सुविधा भने धेरैका लागि नयाँ हुन सक्छ । इण्टरनेट सेवाप्रदायक कम्पनी सुबिसु केबलनेट प्रालिले नेपालमै पहिलोपटक ल्याएको ‘म्यानेज्ड भिडियो प्रिजेन्स’ (एमभीपी) प्रविधिले भिडियो सम्प्रेषणमा यस्तो अत्याधुनिक प्रविधि भित्र्याएको हो ।

स्काइप प्रयोगकर्ताका लागि एमभीपी प्रविधि अलि सजिलो लाग्न सक्छ । ‘भिडियो कन्भर्जेन्स’को प्रयोग गरिरहेकाहरूलाई पनि यो प्रविधि त्यसको नयाँ किसिमको संस्करण जस्तो लाग्न सक्छ । तर, एमभीपी भिडियो सम्प्रेषण गर्ने यस्ता प्रविधिको तुलनामा गति र भिडियो गुणस्तरको हिसाबले धेरै अगाडि मानिन्छ । तपार्इंले यसलाई आफ्नो टेलिभिजन, स्मार्टफोन अथवा अन्य कुनै भिडियो डिभाइसमा प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ । विण्डोजबाहेक अन्य चल्तीमा रहेका अपरेटिङ सिष्टम प्रयोग भएका स्मार्टफोन डिभाइसमा पनि यो सुविधा प्रयोग गर्न सकिने कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुधीर पराजुली बताउँछन् ।

के हो एमभीपी ?
एक ठाउँको भिडियो अर्को ठाउँमा प्रत्यक्ष सम्पे्रषण गर्ने प्रविधि एमभीपी हो । भिडियो प्रसारणको क्षेत्रमा यसलाई अत्यन्त आधुनिक मानिएको छ । जस्तो, तपाईंले आफ्नो भिडियो डिभाइस (टेलिभिजन, ल्यापटप, कम्प्युटर, स्मार्टफोन, ट्याब्लेट)मा बोलेका अथवा प्रस्तुत गर्ने सबै गतिविधि यसले ‘लाइभ’ अर्को डिभाइसमा पठाउँछ । लाइभ प्रसारणका लागि भने इण्टरनेटको पहुँच हुनुपर्छ । इण्टरनेटको ब्याण्डविथ जति बढी छ, त्यति नै गुणस्तरको भिडियो यसले सम्प्रेषण गर्छ । डिभाइसअनुसार भिडियो पठाउने यसको अर्को विशेषता हो । जस्तो स्मार्टफोनमा जस्तो किसिमको भिडियो सपोर्ट हुन्छ, यसले त्यस्तै किसिमको भिडियो उपलब्ध गराउँछ । तर, गुणस्तर भने ब्याण्डविथले निर्धारण गरेको हुन्छ । थ्रीजी इण्टरनेट चल्ने स्मार्टफोनमा समेत एमभीपी प्रविधि प्रयोगमा ल्याउन सकिन्छ । सुबिसुले अहिले एकैपटक १६ जना व्यक्तिसँग कुराकानी गर्न सक्ने सुविधा उपलब्ध गराएको छ । जस्तो, तपाईंले टेलिभिजनमा एमभीपी प्रयोग गर्नुभएको छ भने तपाईंले फरक स्थानमा रहेका १६ व्यक्तिसँग एकैपटक कुराकानी गर्न सक्नुहुन्छ । त्यति मात्र होइन, सम्पर्कमा रहेका ती सबै १६ जना व्यक्तिले एक–आपसमा कुराकानी पनि गर्न सक्छन् । कुनै व्यक्ति इण्टरनेटको पहुँचमा छैन भने यसमा समय ‘सेट’ गर्न सकिने सुविधा पनि छ । सेट भएको सोही समयअनुसार नै प्रापकले फुर्सदको समयमा पनि सो भिडियो हेर्न सक्छन् । स्काइप अथवा गूगल भिडियोमा जस्तो यसमा ब्याण्डविथ कम भए पनि भिडियो अड्किने, नबुझिनेजस्ता समस्या हुँदैन ।

कसरी प्रयोग गर्ने ?
एमभीपी सञ्चालनका लागि भिडियो डिभाइसको आवश्यकता पर्छ । टेलिभिजनमा तपाईंले यो सुविधा प्रयोग गर्ने हो भने त्यसका लागि छुट्टै क्यामेरा र अडियो प्लेयर पनि राख्नुपर्छ । क्यामेरा र अडियो प्लेयरको क्षमताअनुसार नै तस्वीर र आवाजको गुणस्तर पनि निर्धारण हुन्छ । यदि तपाईंले एमभीपी सेवा प्रयोगमा ल्याउने हो भने त्यसका लागि सबैभन्दा पहिले कम्पनीमा दर्ता गर्नुपर्ने हुन्छ । दर्ताबापत अहिलेलाई २ हजार ५ सय रुपैयाँ निर्धारण गरिएको कम्पनीका विक्री विभागका उपाध्यक्ष सन्तोष पुरीले जानकारी दिए । दर्ताबापत कम्पनीले तपार्इंलाई पासवर्ड उपलब्ध गराउँछ । सोही पासवर्डमार्फत तपाईंले विभिन्न डिभाइसमा कनेक्ट गर्न सक्नुहुन्छ । तपाईंले अन्य जुन डिभाइसका लागि एमभीपी सुविधा शुरू गर्न लाग्नुभएको हो, सोहीअनुरूप प्रतिमहिना बढीमा ६ हजार रुपैयाँसम्म तिर्नुपर्ने हुन्छ ।

फाइदै फाइदा
ठूला व्यावसायिक तथा वित्तीय संस्थाले आफ्ना शाखा कार्यालयमा तुरुन्त कुनै प्रस्तुति दिनुपर्‍यो भने यो उपयोगी प्रविधि बन्न सक्छ । जस्तो, काठमाडौंमा केन्द्रीय कार्यालय भएको बैङ्कको विराटनगरमा शाखा छ र त्यहाँका कर्मचारीलाई तालीम दिनुपर्‍यो भने यसको प्रयोग गर्न सक्छ । यसका लागि केन्द्रीय कार्यालयको प्रमुखले जुनसुकै भिडियो डिभाइसको प्रयोग गरेर विराटनगरस्थित कार्यालयमा ठूलो स्क्रिनसहितको टेलिभिजन राखेर पनि भिडियो सम्प्रेषण गर्न सकिन्छ । एमभीपीले संस्थाको सञ्चालन खर्च (अपरेटिङ कष्ट)मा धेरै कटौती ल्याउने पराजुलीको भनाइ छ । स्लाइड प्रिजेण्टेशन (लिखित प्रस्तुति) पनि दिन सकिने भएकोले शाखा कार्यालयहरूमा पनि यसलाई एकैसाथ सम्प्रेषण गर्न सकिने उनले बताए । ‘यो प्रविधिले कर्मचारीलाई भ्रमणबापत दिनुपर्ने खर्च, सभाहल व्यवस्थापनजस्ता शीर्षकमा हुने खर्चसमेत घटाउँछ,’ उनले भने ।